Vrouwelijke rolmodellen in IT 

Meet Ada Lovelace 

Ada Lovelace voorstellen als de dochter van Lord Byron is niet alleen paternalistisch, het doet haar ook onrecht aan. Dat we haar vader niet en Ada zelf wel moeten voorstellen is dan weer jammer. Want wat Lord Byron was voor de romantisch poëzie, is Ada Lovelace voor IT: een pionier. 

Lady Ada Lovelace werd 206 jaar geleden geboren als Ada Byron en wordt wel eens de allereerste computerprogrammeur genoemd. Ada - net zoals haar moeder een wiskundige – schreef namelijk het eerste computerprogramma voor de zogenaamde Analytical Engine van collega-wiskundige en uitvinder Charles Babbage. Zonder ons vast te rijden in details: Lovelace beschreef onder meer een algoritme waarmee de computer van Babbage zelfstandig  Bernouilli-getallen kon berekenen. Het algoritme van Lovelace wordt erkend als het allereerste computerprogramma. En dat is zelfs niet zo ver gezocht, want het werk van Lovelace vertoont nog altijd belangrijke gelijkenissen met de manier waarop computers en algoritmes vandaag werken.  

Ada Lovelace is zonder enige twijfel een belangrijk rolmodel voor vrouwen in IT en wetenschappen. We herdenken haar jaarlijks op de tweede dinsdag van oktober. Ada Lovelace Day viert dan nichepubliek vrouwen in wetenschap, technologie, techniek en wiskunde.

Meet Ayla Cremmery 

Ayla Cremmery, consultant bij AE, kreeg voorlopig nog geen dag naar haar vernoemd, maar ze ging wel lopen met de ronkende titel Young ICT Lady of the Year 2021. Die titel reiken de lezers en een jury van Data News jaarlijks uit aan een vrouw jonger dan 35 met een verdienstelijke en beloftevolle loopbaan in ICT.  

Ayla voelt zich allerminst een rolmodel, al is ze dat voor veel jonge meisjes met een passie voor techniek en technologie mogelijks wel. ‘Ik werk in IT en nu ik die titel heb, zal ik mijn stem wel laten horen. Ik wil graag mijn steentje bijdragen om het belang van inclusie en diversiteit te benadrukken. Maar ik zou mezelf niet als rolmodel willen omschrijven’, bekent ze. Het belang van de titel is voor Ayla duidelijk: ze krijgt een platform en kan meehelpen om de verandering verder te zetten. ‘Er is op vlak van diversiteit al heel wat veranderd de afgelopen jaren. De stappen om meer vrouwen naar voren te schuiven in ons vak waren al gezet voor ik in IT belandde, maar we zijn er nog lang niet.’  

Teamdiversiteit is een must 

IT is nog te veel een mannenwereld, vindt Ayla. ‘Amper 17,2 procent van alle IT’ers in België zijn vrouwen. Dat is te weinig en dat is wel degelijk een probleem’, zegt ze. ‘Alles wordt digitaal. Maar als je teams enkel uit mannen bestaan, weerspiegelt zich dat in de software die je ontwikkelt. Die maak je dan vanuit één standpunt en dat merk je aan de software zelf. Stel dat je in je team een developer hebt die kleurenblind is, dan valt die  over zaken zoals het kleurgebruik in een grafiek. Zonder die developer ga je er ten onrechte van uit dat je grafiek voor iedereen duidelijk is.’  

Artificial Intelligence zal het probleem nog uitvergroten. ‘AI zou intelligente software moeten zijn die met minimale menselijke tussenkomst betrouwbare data en resultaten oplevert. Je traint dit systeem op basis van voorbeelden om uit data conclusies te trekken. Als er vooroordelen in de voorbeelden zitten, dan zullen die vooroordelen zich ook in de conclusies reflecteren. Als we dus betrouwbare resultaten willen, moeten we het trainen met diverse voorbeelden zodat we er geen vooroordelen in programmeren’, licht Ayla toe.  

Voor haar is het dan ook een uitgemaakte zaak dat niet alleen het percentage vrouwen in IT naar omhoog moet, maar ook het percentage mensen met andere achtergronden. 

Een imagoprobleem? 

Terwijl Ada Lovelace bijna 200 jaar geleden als vrouw de eerste computerprogrammeur werd, ervaart Ayla vandaag toch nog vooroordelen ten opzichte van vrouwen in een technische sector. Maar die leven niet binnen de sector zelf. Noch in haar studies, noch op het werk ondervond Ayla positieve of negatieve discriminatie. Ze had nog nooit het gevoel dat ze harder moet knokken of zich extra moet bewijzen omdat ze vrouw is in een mannenwereld. ‘Het is niet evident om een studierichting te kiezen waarvan je weet dat je er vaak als enige meisje in de les zit. Ik begrijp dat dat voor andere meisjes een drempel kan zijn en dat is jammer.’ 

‘Misschien zitten we met een imagoprobleem in IT. Jonge mensen hebben geen duidelijk beeld van wat een job in IT allemaal kan inhouden, hoe gevarieerd dat kan zijn. Onbewust leven jonge meisjes nog altijd met genderstereotypen en dat heeft gevolgen voor de keuzes die ze maken’, aldus Ayla die van opleiding Burgerlijk Ingenieur Computerwetenschappen is.  

‘Binnen IT beseffen we zeer goed dat diversiteit en inclusie nodig zijn en we staan daar zeker voor open. Het is vooral de instroom van vrouwen die problematisch is. Dus ergens slaan we de bal mis’, zegt ze. ‘We moeten jonge meisjes enthousiasmeren voor STEM en aantonen dat je in IT leuke dingen kan doen.’ Daar kan een titel als die van Ayla alleen maar bij helpen. 

Ook bij DNS Belgium dragen we graag ons steentje bij aan digitale inclusie. Met DigitalForYouth.be verzamelen en verdelen we laptops zodat  jongeren hun digitale skills kunnen ontwikkelen. Maar we hebben ook aandacht voor STEM binnen en buiten het onderwijs. Dat illustreren onze samenwerkingen met Ava en Trix en CoderDojo.